Staw kolanowy jest największym stawem ciała człowieka umożliwiającym ruchy zginania i prostowania oraz ruchy rotacyjne w zgięciu. Wzmocniony jest więzadłami zewnętrznymi oraz dodatkowo silnymi więzadłami wewnętrznymi: więzadłem krzyżowym przednim i tylnym. Więzadła krzyżowe odpowiadają za połączenie kości udowej i piszczelowej oraz stabilizację stawu. Lokalizacja i znaczne przeciążenia powodują częste urazy i kontuzje stawu kolanowego, szczególnie u osób uprawiających sporty związane z nagłymi zmianami kierunku poruszania się. Jednym z najczęściej przytrafiających się urazów jest zerwanie więzadła krzyżowego przedniego.
Przyczyny i zerwania więzadła krzyżowego przedniego (WKP lub ACL)
W kolanie znajduje się 11 więzadeł umożliwiających stabilizację i prawidłowe funkcjonowanie stawu. WKP jako jedno z dwóch największych i najważniejszych zapobiega wysuwaniu się goleni do przodu względem kości udowej, odpowiada za rotację goleni, warunkuje prawidłowe działanie łąkotek i chrząstek stabilizuje kolano w płaszczyźnie czołowej. Lokalizacja stawu kolanowego pomiędzy kością udową i piszczelową skutkuje przenoszeniem dużych obciążeń, które są źródłem częstych urazów więzadeł kolana. Najczęściej przyczyną uszkodzenia WKP są zespołowe sporty ruchowe takie jak koszykówka, piłka nożna, narciarstwo, łyżwiarstwo itp. Częściej kontuzje dotykają kobiet. Najczęściej zerwanie WKP wiąże się z urazem bezpośrednim lub skrętnym.
Objawy zerwania więzadła krzyżowego przedniego (ACL)
Bezpośrednio po urazie odczuwalny ból, który w wielu przypadkach pozwala jednak na kontynuację wysiłku. Obrzęk kolana nie występuje od razy, najczęściej narasta w ciągu 6-24 godzin. Może pojawić się zaczerwienienie, krwiak. Ból w kolanie może być ostry i nagły. Pojawia się brak stabilizacji w stawie kolanowym. Z czasem pojawiają się wysięki do stawu kolanowego, „uciekanie” kolana oraz zaniki mięśni. Może dojść do uszkodzeń łąkotki i chrząstki powierzchniowej skutkujące blokowaniem kolana i rozwojem masywnych zmian zwyrodnieniowych. Prawidłowo działający mechanizm kompensacyjny stawu może łagodzić objawy i spowodować bagatelizowanie zagrożenia. Żeby uniknąć skutków i komplikacji po kontuzji ACL należy bezwzględnie skorzystać z pomocy specjalistycznej świadczonej m.in. w centrach medycyny sportowej, takich jak Carolina Medical Center.
Rekonstrukcja ACL przygotowanie i zabieg
Diagnostyka zerwanego WKP to proste testy kliniczne, w razie wątpliwości potwierdzone badaniami USG, RM i badaniem porównawczym RTG obu kolan. Rehabilitację kolana najlepiej zacząć już przed zabiegiem. Zadbanie o odpowiednią siłę mięśni i jak najlepszą ruchomość kolana znacząco zwiększy szanse na redukcję ewentualnych powikłań po zabiegu. Ważny jest dobór odpowiedniej ortezy z regulacją kąta zgięcia w kolanie. Przed zabiegiem warto nauczyć się prawidłowo posługiwać się dwoma kulami. Pozytywne nastawienie psychiczne dla osiągnięcia założonego celu pozwoli na uniknięcie niepotrzebnego stresu po zabiegu. Zabieg rekonstrukcji ACL polega na artroskopowej obserwacji, ocenie uszkodzeń, oczyszczeniu stawu kolanowego, wprowadzeniu i umiejscowieniu przeszczepu zazwyczaj ze ścięgna pobranego od pacjenta. Zabieg metodą artroskopową jest niedługi i znacznie przyśpiesza procesy regeneracyjne w stawie. Rehabilitacja pod kierunkiem fizjoterapeuty trwa co najmniej 12 miesięcy.
